Çocuklarda Ateş ve Ateşli Havale
Çocuklarda ateş yüksekliği ve ateşli havale, ailelerin en çok endişelendiği sağlık sorunlarının başında gelir. Ateş, aslında bir hastalık değil, vücudun enfeksiyonlara karşı geliştirdiği doğal bir savunma mekanizmasıdır. Ancak özellikle küçük çocuklarda ateşin kontrol altına alınmaması ciddi kaygılara yol açabilir. Bu yazıda çocuklarda ateşin nedenlerini, nasıl ölçülmesi gerektiğini ve ateşli havale sırasında yapılması gerekenleri detaylı olarak bulabilirsiniz.
Çocuklarda Ateş Nedir?
Sağlıklı bir çocukta ortalama vücut sıcaklığı 37 °C’dir. Ölçüm yerine göre ateş sınırları değişir:
-
Koltuk altı: 37,2 °C üzeri
-
Kulak: 37,8 °C üzeri
-
Ağız (oral): 37,8 °C üzeri
-
Rektal: 38 °C üzeri ateş kabul edilir.
⚠️ Bebeklerde baş bölgesi gövdeye göre daha sıcak olduğundan alından ölçüm yapan termometreler güvenilir değildir.
⚠️ Erkek çocuklarda rektal, 3 yaş altı çocuklarda ise oral ölçüm önerilmez. En güvenilir ölçüm koltuk altı ve kulaktan yapılır.
Çocuklarda Ateş Durumunda Yapılması Gerekenler
Ateş yükseldiğinde ailelerin yaptığı en büyük hata çocuğu panikle hemen acile götürmektir. Oysa doğru adımlar şunlardır:
-
Ortam sıcaklığı düşürülmeli,
-
Çocuğun üzerindeki kalın kıyafetler çıkarılmalı,
-
Doktorun önerdiği ateş düşürücü ilaç verilmelidir.
Eğer ateş düşmezse, çocuğa üşümeyeceği sıcaklıkta ılık duş aldırılabilir. Yine de ateş kontrol altına alınamazsa vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
👉 Unutmayın: Ateş bir hastalık değil, bir bulgudur. Enfeksiyon süresince ateş dalgalanmaları 48–72 saat devam edebilir.
Çocuklarda Ateşli Havale
Çocukların yaklaşık %4’ü (her 25 çocuktan 1’i) hayatında en az bir kez ateşli havale geçirir.
-
En sık 6 ay ile 6 yaş arasında görülür.
-
Havale sırasında:
-
Çocuk tepki vermez,
-
Gözler sabitlenir,
-
Kol ve bacaklarda kasılmalar olur.
-
Çoğu zaman 5 dakikadan kısa sürer. Eğer ailede ateşli havale öyküsü varsa tekrarlama ihtimali artar.
Ateşli Havale Çocuğa Zarar Verir mi?
Aileler için son derece korkutucu olsa da ateşli havale kalıcı beyin hasarına yol açmaz. Bu çocukların zeka gelişimi ve okul başarısı normaldir.
Şu durumlarda ileri inceleme gerekir:
-
6 aydan küçük veya 6 yaşından büyük çocukta havale görülmesi,
-
15 dakikadan uzun sürmesi,
-
Beyin enfeksiyonu (menenjit vb.) düşündüren bulguların eşlik etmesi.
📌 Ateşli havale geçiren çocukların büyük çoğunluğunda epilepsi gelişmez.
Ateşli Havale Sırasında Anne-Babaların Yapması Gerekenler
-
Panik yapmadan soğukkanlı olunmalı,
-
Çocuk güvenli bir şekilde yan yatırılmalı,
-
Ağızda yabancı cisim varsa nazikçe çıkarılmalı,
-
Asla kaşık veya sert cisim ağıza sokulmamalı,
-
Kasılmalar sırasında kol ve bacaklar tutulmamalıdır.
Genellikle nöbet 5 dakika içinde sona erer. Ardından en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Ateşli Havale Nasıl Önlenir?
-
Ateşin başlangıcında hemen ateş düşürücü verilmelidir.
-
30–60 dakika içinde düşmezse ılık duş uygulanabilir.
-
Çocuk üşütülmemeli, titremesi engellenmelidir.
-
Ateş halen düşmüyorsa vakit kaybetmeden doktora gidilmelidir.
-
Çocuğun ateşli havale öyküsü her doktor muayenesinde mutlaka belirtilmelidir.
Sonuç
Çocuklarda ateş ve ateşli havale, aileler için oldukça korkutucu bir tablo gibi görünse de çoğunlukla kalıcı bir sorun bırakmaz. Önemli olan doğru bilgiyi bilmek, soğukkanlı davranmak ve doktor önerilerine uymaktır. Düzenli takip ve bilinçli yaklaşım sayesinde ateşli havale riski en aza indirilebilir.