Uzm. Dr. Nihal Solakoğlu - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

ÇOCUKLARDA ATEŞ ve ATEŞLİ HAVALE

Çocukluk çağı hastalıkları içerisinde aileyi ençok telaşlandıran ürküten semptomların başında Ateş yüksekliği gelmektedir.Ortalama vücut sıcaklığı 37 C 'dir. Koltuk altından 37.2 C , Kulaktan 37.8 C' in,Oral 37.8 C 'in , Rektal 38 C ' inin üzerinde olması ateş yüksekliğidir.Özellikte bebeklerin başları gövdelerine göre daha sıcak olduğundan Termal Ateş ölçerler(Alından) sağlıklı bilgi veremezler. Erkek çocuklarda rektal ölçüm, 3 yaş altında ise oral ölçüm önerilmez.Koltuk altı ya da kulaktan ölçüm tercih edilir. Birçok ailenin yaptığı en büyük yanlış ateş yüksekliğinin saptanır saptanmaz çocuğun kucaklanıp acil servislere getirilmesidir. Önce ortam sıcaklığı yüksekse düşürülmelidir,üzerindeki kıyafetleri inceltilmeli ve doktorunuzun daha önce önerdiği şekilde ateş düşürücüsü verilmelidir.Kontrol altına alınamadıysa üşümeyeceği sıcaklıkta ılık duş aldırılmalı yine düşürülemiyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Ailenin bilmesi gereken bir diğer nokta Ateşin bir hastalık değil bir bulgu olmasıdır. Dolayısıyla enfeksiyon kontrol altına alınana kadar 48-72 saat aralıklı olarak ateş yüksekliği tekrarlar.Hekimin önerdiği şekilde 4-6 saat aralarla ateş düşürücüler verilebilir.

Ateşli havale

Yaklaşık 25 çocuktan birisi az bir kez ateşli havale geçirir.6 ay ile 6 yaş arasında görülür.

Havale sırasında çocuğun gözlerinde bir noktaya sabitlenme,kol ve bacaklarında kasılmalar görülür. Çocuk söylenenlere yanıtsız kalır. Genellikle beş dakikadan kısa sürer. Düşük ateşle geçirilmişse,ailede havale öyküsü varsa tekrarlama olasılığı vardır.

Çocuğa Zararlımıdır

Aileler için son derece korkunç ve ürkütücü de olsa,Ateşli havalenin çocuğa zararı yoktur. Bu çocukların okul başarısı ve Zeka testleri diğerleri ile aynıdır. İleri araştırma gerektirmez.6 aydan küçük,6 yaşdan büyük olarak geçirilen havaleler,15 dakikadan uzun sürenler,merkezi sinir sitemi enfeksiyon bulguları olanlar müdahale ve araştırma gerektirir. Ateşli havale geçirenlerde çoğunlukla (%90) epilepsi (sara hastalığı) gelişmez.

Anne ve Babalar Ne Yapmalı?

Kesinlikle soğuk kanlı olmaya çalışılmalıdır.Çocuk hemen yan yatırılmalı ve dikkatle gözlenmelidir.Düşüp yaralanmaları önlemek adına yüksekte ise yere yatırmakta fayda vardır.Ağızda bir cisim varsa yavaşça çıkarılmalıdır.Ağza kaşık ya da benzeri cisim ile müdahale edilmemeli ,kasılma esnasında kol ve bacaklar tutulmaya çalışılmamalıdır.Genellikle nöbet 5 dakika içerisinde sonlanır.Hemen çocuk en yakın sağlık kuruluşuna getirilmelidir.

Nasıl Önlenebilir?

Yakın ateş takibi gereklidir. Bu çocuklara ateşin başlangıcı itibariyle hemen ateş düşürücü verilmeli, 30 dakika ile bir saat içinde ateş düşürücüye yanıt alınamıyorsa ılık duş aldırılmalıdır. Ilık duş aldırılırken çocuğun titremeyeceği sıcaklığa su ayarlanmalıdır.Titremek ateşi daha da yükseltir. Yine düşürülemiyorsa en yakın sağlık kuruluşuna getirilmelidir. Bazı ilaçlar ateşli havaleyi tetiklediği için devamlı takip eden hekim bile olsa çocuk her hekime götürüldüğünde bu durum hatırlatılmalıdır.